فیتینگ ها به صورت فشاری و با خار داخلی ساخته می شوند و در سیستم های با فشار پایین تر به کار می روند. به دلیل سهولت در نحوه اتصال شیلنگ و تنوع بالا در شکل و طراحی، اتصال های فشاری از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند. مزیت دیگر استفاده از این نوع اتصال ها، تسریع در انجام فعالیت های تعمیر و نگهداری سیستم است.
فیتینگ و اتصالات روی یک تجهیز به صورت ثابت به واسطه سر رزوه دار بسته می شوند و یا به صورت بین راهی یا درون خطی نصب می شوند. این دسته از اتصال های پنوماتیک در انواع مختلفی تولید می شوند از جمله: رابط، تبدیل، سه راهی، چهار راهی، زانویی، فلو کنترل، کور کن و… .
fiting ها از جنس های گوناگون ساخته می شوند. اما نوع پر مصرف آن ها اتصالات پنوماتیک برنجی ساده یا روکش کروم با فیتینگ پلاستیکی می باشد. همچنین ممکن است آن ها از جنس فلزی و برنجی روکش دار یا حتی به طور کامل از استیل ساخته شوند.
انواع اتصالات مهره ای
گاهاً اتصال شیلنگ به فیتینگ به شیوه کونیکی همراه با مهره استفاده می شود که در سیستم های با فشار بالا معمولاً از این نوع اتصالات استفاده می شود. این نوع اتصالات پنوماتیک از لحاظ جنس، دسته های متنوعی را در بر می گیرد:
اتصالات مهره ای پلاستیکی:
این نوع از اتصالات پنوماتیک، به دلیل کاهش هزینه تمام شده، از جنس پلاستیک ساخته شده است و در مواردی که فشار به اندازه کافی بالا نیست یا نیاز به اتصالی قوی تر و بهتر نیست، به کار می رود.
نحوه اتصال به این صورت می باشد که قسمت رزوه ای به تجهیز مورد نظر بسته می شود. شیلنگ داخل مهره قرار گرفته و بر روی نافی اتصال به وسیله ی مهره محکم می گردد.
اتصالات مهره ای برنجی:
این نوع از اتصالات، مشابه اتصالات پنوماتیک مهره ای پلاستیکی هستند. با این تفاوت که برای آب بندی بیشتر از یک واسطه ی کونیک به نام فرول (مانند اتصالات هیدرولیک) استفاده می شود. فرول می تواند هم پلاستیکی و هم برنجی باشد.
انواع اتصالات از نظر ظاهری
تعداد ورودی ها و خروجی ها، شرایط محیطی، سرعت عملکرد سیستم، دقت انجام کار، مسیر های انتقال و به طور کل بر اساس نوع کاربری، اتصالات پنوماتیک در اشکال و کاربرد های مختلفی تولید می شوند که پر مصرف ترین آن ها را مورد بررسی قرار می دهیم:
اتصالات مستقیم:
اتصالات مستقیم در انواع گوناگونی تهیه می شوند و منظور از عبارت مستقیم این می باشد که مسیر ورود و خروج سیال روبروی هم باشد. این نوع اتصالات در نوع ثابت یک طرف رزوه داشته و طرف دیگر مهره ای می باشد و روی بدنه اتصال هم قسمت آچار خور جهت محکم کردن آن به تجهیزات قرار داده شده است.
گونه دیگری از این اتصالات با بدنه ساده و بدون آچار خور است اما در داخل اتصال قسمت آچار خور تعبیه شده است که با آچار آلن باز یا بسته می شود.
از انواع دیگر این اتصالات، نوع بین راهی آن ها می باشد که یا دو طرف fiting و یا دو طرف مهره ای است. این نوع اتصالات ساده یعنی هر دو سمت یک اندازه و به عنوان رابط ساده هستند و یا دو سمت اختلاف سایز دارند و به عنوان رابط تبدیلی هستند.
اتصالات زانویی:
مانند اتصالات مستقیم می باشند. با این تفاوت که ورود و خروج سیال L مانند با زاویه 90 یا 45 درجه است.
اتصالات تابلویی:
اتصالات چند راهی:
وقتی نیاز به ارتباط بیش از دو مسیر به یکدیگر باشد، از اتصالات چند راهی که در اشکال مختلف قابل عرضه هستند استفاده می شود. این اتصالات می توانند از نوع ثابت یعنی دارای حداقل یک سر رزوه و یا بین راهی، یعنی تمام طرف ها فیتینگی یا مهره ای باشد. پر کاربرد ترین اتصال چند راهی، سه راهی ها هستند که به شکل T یا V با یک پورت در یک طرف و دو پورت چسبیده به هم در طرف دیگر استفاده بسیاری دارند.
اتصالات کنترلی:
این اتصالات به عنوان شیر های کنترلی کوچک نیز به کار می روند و مانند سایر اتصالات پنوماتیکی در دو گونه ثابت و بین راهی کاربرد دارند. عمدتا به عنوان شیر های کنترل جریان یا فلو کنترل شناخته می شوند که یا برای قطع و وصل جریان و یا برای کنترل شدت جریان ساخته شده اند. یکی از پر مصرف ترین گونه های آن ها نوع ثابت فلو کنترل ها هستند که با داشتن یک سر رزوه و یک پیچ کنترلی ولومی می توان شدت جریان را کم و زیاد کرد و به دلیل اینکه بیشتر اوقات به صورت مستقیم روی پورت های ورودی و خروجی جک ها برای کنترل سرعت آن ها قرار می گیرد، در بازار به عنوان فلو کنترل سرجکی شناخته می شود.
اتصالات مخصوص آب:
معمولا از اتصالات برنجی مهره ای و سر شیلنگی ها می توان برای آب هم استفاده کرد اما بعضی سازندگان اتصالات مخصوص آب هم در سبد محصولات خود دارد که آب بندی بهتری را ارائه می دهد. این اتصالات معمولا کاملا پلاستیکی هستند و از یک قطعه نعلی شکل جهت قفل کردن در پشت استفاده می کنند.
قیمت فیتینگ و اتصالات
fiting و اتصالات به دلیل استفاده و کاربرد فراوان، توسط تولید کنندگان متعددی تولید می گردند. این تولید کنندگان گاها از برند های معتبر و نام آشنا هستند و گاه تولید کنندگانی هستند که فعالیت محدودی دارند. از این رو، محصولات تولیدی از نظر کیفیت، قیمت و طراحی از تنوع بالایی برخوردارند. معمولاً اتصالات که توسط برند های شناخته شده تولید و عرضه می شوند به دلیل استفاده از متریال مرغوب، قیمت تمام شده بالاتری نسبت به برند های متفرقه دارند.