سپند نفتگاه آروند |
نویسنده: حسین کاظمی نژاد 
گسکت ها و واشر فلنج، مهر و موم های مکانیکی حیاتی هستند که در اتصالات فلنجی برای جلوگیری از نشتی سیالات و گازها به کار می روند. این اجزا در طیف گسترده ای از صنایع، از جمله نفت و گاز، پتروشیمی، دارویی، غذایی و آب و فاضلاب، کاربرد دارند. انتخاب گسکت یا واشر مناسب برای هر کاربرد، به عوامل مختلفی از جمله نوع سیال، فشار و دما، ارتعاش و مواد فلنج بستگی دارد.
در این مقاله، به معرفی انواع گسکت و واشر فلنج، به همراه مزایا و معایب هر یک، می پردازیم. همچنین، راهنمایی جامع برای انتخاب گسکت یا واشر مناسب برای هر کاربرد ارائه خواهیم داد. پیشنهاد ما به شما برای دریافت اطلاعات تکمیلی درباره فلنج ها، مطالعه مقاله فلنج چیست می باشد.
چرا باید از گسکت و واشر در فلنج استفاده کنیم؟
- جلوگیری از نشتی: مهمترین وظیفه گسکت و واشر، جلوگیری از نشتی سیال یا گاز از محل اتصال فلنج ها است. بدون گسکت یا واشر، حتی کوچکترین ناهمواری در سطوح فلنج می تواند منجر به نشت شده و خطرات جدی موارد زیر بوجود خواهد آمد مانند:
- هدر رفتن سیال یا گاز
- آسیب به تجهیزات و محیط اطراف
- ایجاد خطرات آتش سوزی و انفجار
- آلودگی محیط زیست
- توزیع یکنواخت فشار: گسکت و واشر به طور یکنواخت فشار را بین سطوح فلنج توزیع می کنند و از تنش و تمرکز فشار در نقاط خاص جلوگیری می کنند.
- integridad ساختاری فلنج ها و جلوگیری از ترک خوردگی یا شکستن آنها کمک می کند.
- پر کردن سطوح ناهموار: سطوح فلنج ها همیشه کاملاً صاف و صاف نیستند. گسکت و واشر می توانند ناهمواری ها و فواصل بین سطوح را پر کرده و یک سطح صاف و آب بندی شده ایجاد کنند.
- عایق بندی الکتریکی: در برخی موارد، از گسکت و واشرهای غیر رسانا برای عایق بندی الکتریکی بین دو فلنج استفاده می شود.
- جذب ارتعاش: گسکت و واشر می توانند ارتعاشات را جذب کرده و از انتقال آنها به سایر اجزای سیستم لوله کشی جلوگیری کنند.
- سهولت در مونتاژ و دمونتاژ: گسکت ها و واشرها به سهولت مونتاژ و دمونتاژ اتصالات فلنجی کمک می کنند. این امر بازرسی، تعمیر و نگهداری اتصالات را ساده تر می کند.
-
جلوگیری از خوردگی: برخی از گسکت ها و واشرها از موادی ساخته شده اند که در برابر خوردگی مقاوم هستند و می توانند از فلنج ها و لوله ها در برابر خوردگی ناشی از سیالات خورنده محافظت کنند.
انواع گسکت فلنج (آب بند فلنج)
1. دسته بندی گسکت و واشر فلنج بر اساس جنس
انتخاب جنس گسکت یا واشر فلنج، اولین قدم و از مهم ترین فاکتورها در انتخاب صحیح این قطعه است. جنس گسکت باید با توجه به نوع سیال، فشار و دمای کاری، و همچنین جنس فلنج ها انتخاب شود. به طور کلی، گسکت ها و واشرهای فلنج از سه دسته ی اصلی فلزی، غیر فلزی و نیمه فلزی تشکیل می شوند:
گسکت های فلزی:
- مزایا:
- مقاومت بالا در برابر فشار و دما
- استحکام و طول عمر زیاد
- مناسب برای سیالات خورنده و شیمیایی
- معایب:
- انعطاف پذیری کم
- عدم تطابق با سطوح ناهموار
- ایجاد خوردگی در برخی فلنج ها
گسکت های غیر فلزی:
- مزایا:
- انعطاف پذیری بالا
- تطابق خوب با سطوح ناهموار
- قیمت مناسب
- معایب:
- مقاومت کم در برابر فشار و دما بالا
- عدم تحمل سیالات خورنده و شیمیایی
- عمر مفید کوتاه تر
گسکت های نیمه فلزی:
- مزایا:
- ترکیب مزایای گسکت های فلزی و غیر فلزی
- مقاومت مناسب در برابر فشار و دما
- انعطاف پذیری قابل قبول
- قیمت مناسب تر از گسکت های فلزی
مواد رایج در هر دسته:
- فلزی: فولاد ضد زنگ، مس، آلومینیوم، برنج، مونل
- غیر فلزی: لاستیک، نئوپرن، آزبست، سیلیکون، فایبرگلاس
- نیمه فلزی: لاستیک با روکش فلزی، گرافیت با روکش فلزی
2. دسته بندی گسکت و واشر فلنج بر اساس شکل
گسکت ها و واشر های فلنج در اشکال مختلفی تولید می شوند که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. انتخاب شکل گسکت بر اساس نوع اتصال، فشار و دما، و همچنین سهولت نصب و جداسازی انجام می شود. رایج ترین اشکال عبارتند از:
گسکت های تخت:
- شکل: ساده ترین نوع گسکت، به صورت دیسک صاف
- کاربرد: مناسب برای اتصالات با سطوح صاف و صاف، فشار و دمای پایین
- مزایا: ارزان قیمت، نصب آسان
- معایب: عدم تطابق با سطوح ناهموار، کاربرد محدود
گسکت های رینگی:
- شکل: به صورت حلقه با مقطع دایره ای یا بیضی
- کاربرد: مناسب برای اتصالات با سطوح شیاردار، فشار و دمای بالا
- مزایا: آب بندی قوی تر، مقاومت در برابر نشت
- معایب: قیمت بالاتر، نصب پیچیده تر
گسکت های مارپیچی:
- شکل: حلقه ای با هسته فلزی و نوار پرکننده از جنس نرم
- کاربرد: اتصالات با فشار و دمای بسیار بالا، ارتعاش زیاد
- مزایا: انعطاف پذیری بالا، مقاومت در برابر فشار و دما، آب بندی عالی
- معایب: قیمت بالا، نصب پیچیده
گسکت های جکتی:
- مزایا:
- مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی خورنده
- آب بندی عالی
- استحکام و طول عمر زیاد
- معایب:
- قیمت بالا
- نصب پیچیده
- انعطاف پذیری کم
سایر اشکال:
علاوه بر اشکال رایج ذکر شده، گسکت ها و واشر های فلنج در اشکال دیگری نظیر عدسی، ستاره ای، موجدار و … نیز تولید می شوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند.
سایر لوازم آب بندی فلنج ها
علاوه بر گسکت ها، واشر ها و واشر لاستیکی فلنج لوازم دیگری جهت آب بندی کامل فلنج وجود دارند که عبارتند از:
1. رینگ پشتیبان فلنج:
رینگ های پشتیبان، حلقه های فلزی یا غیر فلزی هستند که در پشت گسکت ها و واشرها قرار می گیرند. وظایف اصلی آنها عبارتند از:
- جلوگیری از فشرده شدن بیش از حد گسکت: فشرده شدن بیش از حد گسکت می تواند منجر به آسیب دیدن آن و نشت شود. رینگ های پشتیبان با محدود کردن میزان فشرده شدن گسکت، از این امر جلوگیری می کنند.
- توزیع یکنواخت فشار: رینگ های پشتیبان به توزیع یکنواخت فشار در سطح گسکت کمک می کنند و از ایجاد نقاط تنش که می تواند منجر به نشت شود، جلوگیری می کنند.
- افزایش استحکام اتصال: رینگ های پشتیبان با افزایش استحکام اتصال، از نشت و جداشدگی فلنج ها جلوگیری می کنند.
رینگ های پشتیبان در جنس های مختلفی مانند فولاد، آلومینیوم، مس، تفلون و لاستیک موجود هستند. انتخاب جنس مناسب رینگ پشتیبان به نوع سیال، فشار و دما، و جنس فلنج ها بستگی دارد.
2. مایع آب بندی و چسب گسکت فلنج:
مایع آب بندی، ماده ای خمیری یا ژل مانند است که بین فلنج ها و گسکت ها اعمال می شود. وظایف اصلی مایع آب بندی عبارتند از:
- پر کردن خلل و فرج: مایع آب بندی با پر کردن خلل و فرج موجود در سطح فلنج ها و گسکت ها، به ایجاد یک عایق بندی کامل کمک می کند.
- افزایش چسبندگی: مایع آب بندی به افزایش چسبندگی بین فلنج ها و گسکت ها کمک می کند و از لغزش و جداشدگی آنها جلوگیری می کند.
- مقاومت در برابر خوردگی: برخی از مایع های آب بندی از موادی ساخته شده اند که در برابر خوردگی مقاوم هستند و می توانند از فلنج ها و لوله ها در برابر خوردگی ناشی از سیالات خورنده محافظت کنند.
مایع آب بندی در انواع مختلفی مانند سیلیکونی، آنائروبیک، اپوکسی و اکریلیک موجود است. انتخاب نوع مناسب مایع آب بندی به نوع سیال، فشار و دما، و جنس فلنج ها بستگی دارد.
3. پیچ و مهره فلنج:
پیچ و مهره ها نقش اساسی در اتصال فلنج ها به یکدیگر و اعمال فشار لازم بر گسکت ها و واشرها دارند. برای آب بندی کامل، پیچ و مهره ها باید از جنس مناسب باشند و به طور صحیح نصب و سفت شوند.
4. روکش محافظ فلنج:
روکش های محافظ، مانند رنگ یا پوشش اپوکسی، می توانند بر روی فلنج ها و اتصالات اعمال شوند تا آنها را از خوردگی، فرسایش و سایر عوامل محیطی محافظت کنند.
5. درپوش های انتهایی فلنج:
درپوش های انتهایی، برای مسدود کردن انتهای لوله ها و اتصالات استفاده می شوند. آنها می توانند از ورود گرد و غبار، حشرات و سایر آلاینده ها به داخل لوله ها جلوگیری کنند.
جمع بندی
فلنج ها که نقش اساسی در اتصالات صنعتی ایفا می کنند، به شرطی می توانند مثمر ثمر و موثر باشند و وظیفه شان را به درستی اجرا کنند که هیچ گونه خلل و نشتی در سیستم وجود نداشته باشد. بنابراین ضرورت آب بندی و بستن راه های نشت سیال هم کمتر از طرح ریزی و مهندسی سیستم انتقال نیست.
کارشناسان مجرب ما در واحد اجرایی و فروش شرکت سپند نفتگاه آروند با تجربه چندین ساله به عنوان مرجع تامین فلنج ماشین سازی اراک، آماده ارائه مشاوره های تخصصی در سیستم لوله کشی و اتصالات به شما عزیزان می باشد.
