شیر سماوری (Plug Valve)

شیر سماوری یا پلاگ ولو (Plug Valve) که از پر کاربرد ترین و پر مصرف ترین شیر آلات صنعتی می باشد. برای قطع و وصل کردن سیالات و مایعات گوناگون استفاده می شود. به این نوع شیرها اصطلاحا شیرهای مخروطی یا استوانه ای گفته می شوند. پلاگ ولو ها مانند شیر سماور از قسمت بالا باز و بسته می شود. شیرهای مخروطی به خاطر جداره محکمی که دارند و مانع نفوذ مواد سیالات می شود برای خط لوله های مایعات و گازها مناسب می باشند.

این نوع شیرها API 6D که یک استاندارد بین المللی می باشد دارند و به خوبی جریان ها را در حالت های مختلف: باز، بسته و کنترل شده در اختیار کاربران می گذارد.

انواع شیرآلات سماوری (Plug Valve) :

شیرهای سماوری یا همان شیر مخروطی را می توان به انواع گوناگونی تقسیم بندی نمود. ولی در این قسمت به بخشی از آنها اشاره خواهیم نمود:

• شیرهای مخروطی که نیاز به روان کاری ندارند
• شیرهای مخروطی که نیاز به روان کاری دارند
• شیرهای مخروطی خارج از مرکز
• شیرهای مخروطی کوتاه و بلند
• شیرهای مخروطی کشویی دوگانه

شیرهای مخروطی که نیاز به روان کاری ندارند:

 شیرهای مخروطی یا سماوری  (Non Lubricated Plug Valve) از دو حلقه ثابت در داخل بدنه برای آب بندی بدنه و بدنه ای که بین آنها می چرخد ​​استفاده می شود. و یا سطح بین دو بدنه با پلیمر پوشانده می شود تا از تماس باهم جلوگیری شود. در بسیاری از موارد روغن کاری امکان پذیر نیست، مثلاً در شرایطی که از شیرها در صنایع زیرزمینی استفاده می شود یا در مناطق دورافتاده که استفاده از این نوع شیرها ضروری است. یکی دیگر از مزایای شیرهای مخروطی بدون روغن این است که روغن روان کننده با سیال تماس پیدا نمی کند و از بروز مشکل در تجهیزات جلوگیری می کند. و این نوع شیرها بیشتر در خطوط لوله ای که بسیار حساس می باشند استفاده می شود.

شیرهای مخروطی که نیاز به روان کاری دارند:

 شیر مخروطی روان کار که گریس خور می باشند (Lubricated Plug Valve). زمانی استفاده می شود که تعداد دفعات باز و بسته شدن خط زیاد باشد و یا رسوب و ذرات جامد در خط وجود داشته باشد. بیشتر مواد به کار رفته در این نوع لوله ها فلزی است بنابراین معمولاً پدیده نشتی وجود دارد، حال اگر فاصله بین قطعات را کاهش دهیم در نتیجه گشتاور بیشتری ایجاد می شود که باعث سایش قطعات داخلی می شود. شیر فلکه برای رفع این مشکل شیارهایی در بدنه شیر و پیستون آن ایجاد می شود که با تزریق گریس از بالای سوپاپ روانکاری شده و آب بندی خوبی ایجاد می کند.

شیرهای مخروطی خارج از مرکز:

شیر مخروطی خارج از مرکز (Eccentric Type) دارای نیمه آب بندی است. و بزرگترین مزیت آن برای کاربردهایی است که نیاز به نیروی آب بندی بالا و اصطکاک کم در موقعیت های باز تا بسته دارند. در مقایسه با شیرهای سماوری دیگر، شیرهای خارج از مرکز دارای ظرفیت مسدود کنندگی بالاتری هستند. کاربردهای  معمول این نوع شیر سماوری در فاضلاب، لجنها، آب کثیف و موارد دیگر می باشد.

شیرهای مخروطی کوتاه و بلند:

شیرهای مخروطی کوتاه و بلند (Short And Long Pattern) از سه بخش تشکیل شده است:

1. نوع کوتاه دارای ابعاد رو به رو و ناحیه پورت  40 تا 60 درصد نوع سوراخ کامل است.
2. طرح معمولی دارای ابعاد رو به روی بلندتر و سطح دهانه بین 50 تا 70 درصد اندازه شیرهای سماور کامل پورت است. و به گونه ای طراحی شده است که حداقل کاهش جریان را ارائه دهد.
3. طراحی کامل بدنه دارای فرم رو به روی بلند و پورت ونتوری است.