دانستنی های کلاس فلنج ها

فلنج ها به عنوان اجزای جدایی ناپذیر در سیستم های لوله کشی، وظایف حیاتی متعددی را بر عهده دارند. از اتصال لوله ها و شیرها گرفته تا تحمل فشار و دما، فلنج ها نقشی کلیدی در حفظ انسجام و کارایی سیستم ایفا می کنند. انتخاب کلاس فلنج مناسب، متناسب با نیازهای پروژه، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله، به بررسی جامع کلاس فلنج، معیار های انتخاب و کاربرد های آن می پردازیم.

همچنین پیشنهاد می شود جهت دریافت اطلاعات تکمیلی و پاسخ به سوالاتی همچون فلنج چیست؟ انواع فلنج کدامند؟ روش های تولید فلنج چگونه است؟ و… مقاله مربوطه را مطالعه فرمایید.

تعریف کلاس فلنج

کلاس فلنج به درجه بندی فشار و دمای کاری آن اشاره دارد. این درجه بندی بر اساس استانداردهای مختلفی مانند ASME B16.5 و MSS SP-44 تعیین می شود. هر کلاس با عددی مشخص می شود که نشان دهنده حداکثر فشار قابل تحمل آن در دمای مشخصی است.

جدول مقایسه کاربرد انواع کلاس فلنج

معیار های انتخاب کلاس فلنج ها

1. فشار کاری:

• مهمترین معیار در انتخاب کلاس فلنج، فشار کاری سیستم است.
• کلاس انتخاب شده باید قادر به تحمل حداکثر فشار کاری سیستم باشد.
• استانداردهای مختلفی مانند ASME B16.5 و MSS SP-44 برای تعیین کلاس فلنج بر اساس فشار کاری وجود دارند.
• جدول های مربوطه در این استانداردها، حداکثر فشار قابل تحمل هر کلاسی را در دماهای مختلف نشان می دهند.

2. دمای کاری:

• دمای کاری سیستم نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
• هر کلاسی دارای محدوده دمای کاری مشخصی است.
• انتخاب با محدوده دمای مناسب، تضمین کننده عملکرد ایمن سیستم در دماهای مختلف خواهد بود.
• توجه به محدودیت دمای بالایی کلاس های فلنج در کاربردهای با دمای بالا مانند خطوط بخار ضروری است.

3. نوع سیال:

• نوع سیال عبوری از خط لوله نیز در انتخاب کلاس فلنج تاثیرگذار است.
• برخی از کلاس های فلنج برای سیالات خاص مانند مواد شیمیایی خورنده مناسب نیستند.
• جنس فلنج باید با توجه به نوع سیال انتخاب شود تا از خوردگی و فرسایش فلنج جلوگیری شود.
• استانداردهای مربوط به انتخاب جنس فلنج برای سیالات مختلف وجود دارند.

4. ملاحظات اقتصادی:

• قیمت کلاس های مختلف فلنج متفاوت است.
• انتخاب کلاس مناسب با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی و تناسب با بودجه پروژه حائز اهمیت است.
• انتخاب کلاسی با درجه بندی بالاتر از نیاز، اتلاف هزینه و افزایش وزن سیستم را به دنبال خواهد داشت.
• تراز اقتصادی بین هزینه اولیه خرید فلنج و هزینه های تعمیرات و نگهداری در بلندمدت باید در نظر گرفته شود.

5. اتصالات و تجهیزات:

• استفاده از اتصالات و تجهیزات با کلاس مناسب و همخوان با کلاس فلنج، از اهمیت بالایی برخوردار است.
• عدم تناسب کلاس فلنج با کلاس اتصالات و تجهیزات، می تواند منجر به نشت، نقص فنی و حتی خطرات جانی شود.
• بررسی و تطابق کلاس تمام اجزای سیستم لوله کشی ضروری است.

6. ضریب اطمینان:

• ضریب اطمینان به اهمیت و حساسیت سیستم و همچنین عواقب احتمالی نقص فنی بستگی دارد.
• برای سیستم های با اهمیت بالا و عواقب ناگوار نقص فنی، می توان از کلاسی با ضریب اطمینان بالاتر استفاده کرد.
• محاسبات دقیق برای تعیین ضریب اطمینان مناسب توسط مهندسان انجام می شود.

7. مشاوره با متخصصان:

• مشاوره با متخصصان و مهندسان با تجربه در زمینه سیستم های لوله کشی، راهگشای انتخاب مناسب خواهد بود.
• متخصصان با بررسی شرایط و الزامات پروژه، بهترین کلاس را با توجه به معیارهای مختلف انتخاب می کنند.
• تجربه و تخصص مهندسان در انتخاب کلاس مناسب، نقشی حیاتی در تضمین عملکرد ایمن و کارآمد سیستم ایفا می کند.

تشخیص کلاس فلنج

جهت انتخاب درست محصول و کاربرد بهینه آن در پروژه باید دانش لازم را برای تشخیص انواع فلنج داشته باشید. رایج ترین و ساده ترین روش های تشخیص کلاس فلنج به شرح زیر است:

1. بررسی علامت گذاری روی فلنج:

• روش حک: رایج ترین روش علامت گذاری، حک آن روی سطح فلنج است. این علامت گذاری معمولا شامل موارد زیر می باشد:

  • نام یا علامت تجاری سازنده
  • کلاس فلنج (به عنوان مثال، 150، 300، 600)
  • سایز اسمی لوله
  • جنس فلنج
  • کد مربوط به عملیات حرارتی

• مکان حک: علامت گذاری معمولا در یکی از سطوح زیر حک می شود:

  • لبه فلنج
  • سطح پشت فلنج
  • روی برجستگی ها (برای فلنج های اسلیپون)

• استانداردهای علامت گذاری: علامت گذاری کلاس فلنج باید مطابق با استانداردهای بین المللی مانند ASME B16.5 و MSS SP-44 باشد.

2. استفاده از جداول کلاس فلنج:

• محدوده فشار و دما: این جداول محدوده فشار و دمای کاری هر کلاس را نشان می دهند. با مراجعه به این جداول و دانستن فشار و دمای کاری سیستم، می توانید کلاس مناسب را انتخاب کنید.

• منابع جداول: این جداول در منابع مختلفی مانند کاتالوگ های سازندگان، کتاب های مرجع و وب سایت های تخصصی موجود می باشند.

3. اندازه گیری ضخامت فلنج:

• ارتباط ضخامت با کلاس: به طور کلی، ضخامت فلنج با افزایش کلاس آن افزایش می یابد. با اندازه گیری ضخامت فلنج و مقایسه آن با جداول استاندارد، می توان کلاس تقریبی آن را تخمین زد.

• دقت روش: این روش دقت کاملی ندارد و فقط برای تخمین  مناسب است.

4. استفاده از ابزارهای تشخیص:

• ابزارهای اندازه گیری ضخامت: ابزارهای مختلفی مانند کولیس و میکرومتر برای اندازه گیری ضخامت فلنج وجود دارند.
• دستگاه های تست غیر مخرب: از دستگاه های تست غیر مخرب مانند تست اولتراسونیک می توان برای بررسی ضخامت و سلامت فلنج استفاده کرد.

جدول کلاس فلنج ها

راهنمای جدول

• کلاس: این ستون، شماره کلاس را نشان می دهد که معرف درجه بندی فشار و دمای کاری آن است.
• فشار (psi): این ستون، حداکثر فشار قابل تحمل فلنج در دمای 100 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) را بر حسب پوند بر اینچ مربع (psi) نشان می دهد.
• دمای (F): این ستون، حداکثر دمای کاری فلنج در فشار 150 psi را بر حسب درجه فارنهایت (F) نشان می دهد.
• ضخامت (NPS): این ستون، ضخامت اسمی فلنج را بر حسب NPS (نخ لوله استاندارد) نشان می دهد.
• قطر پیچ (in): این ستون، قطر پیچ های مورد استفاده در فلنج را بر حسب اینچ (in) نشان می دهد.
• تعداد پیچ ها: این ستون، تعداد پیچ های مورد استفاده در فلنج را نشان می دهد.
• PCD (in): این ستون، قطر دایره پیچ (PCD) یا فاصله بین مراکز پیچ های فلنج را بر حسب اینچ (in) نشان می دهد.
• متریال: این ستون، جنس فلنج را نشان می دهد که می تواند از فولاد کربنی، فولاد ضد زنگ، آلیاژهای نیکل و یا سایر مواد باشد.

سخن پایانی

همان طور که در مقاله بیان شد، دنیای فلنج ها دارای اهمیت بالایی در اتصالات است. بنابراین توجه و دانش نسبت به فاکتور های فنی همچون کلاس، رده و سایز بسیار حائز اهمیت است.

اگر شما در این زمینه تخصص کافی ندارید حتما با افراد فنی و مهندسان با تجربه مشورت داشته باشید و نادانسته اقدام به خرید نکنید. به همین منظور، متخصصان فنی ما در بخش فروش شرکت سپند نفتگاه، آماده ارائه مشاوره در خصوص خرید و انتخاب محصولات مورد نظر شما هستند.