سپند نفتگاه آروند |
نویسنده: حسین کاظمی نژاد 
شیر اطمینان Safety Valve یا شیر ایمنی، نوعی شیر است که در مخازن تحت فشار برای جلوگیری از افزایش فشار از حد طراحی استفاده می شود. یک اشتباه رایج در بازار است که در نام، آن را به اشتباه ذکر می کنند و به آن سفتی ولو می گویند. در صورتی که نام درست آن سیفتی ولو (Safety Valve) می باشد که به صورت اختصاری به آن PSV گویند . شیرهای ایمنی مستقیماً روی مخازن نصب می شوند. با افزایش فشار روشن می شوند و با باز شدن شیر، بخشی از مایع را از سیستم خارج می کنند و در نتیجه فشار را کاهش می دهند. تا زمانی که فشار به سطح خطرناکی نرسد، اثربخشی آنها ارزیابی نمی گردد.
انواع شیرهای اطمینان موجود در بازار
- ریلیف ولو
- شیر اطمینان پایلوت دار
- شیر اطمینان با بارگذاری مستقیم
- شیر اطمینان متعادل فانوسی
- صفحه گسیختگی
- شیر اطمینان وزن خالص
ریلیف ولو (Relief valve)
این محصول یک شیر فشار شکن خودکار دارد که در صورت افزایش فشار سیستم، به طور خودکار آن را باز می کند.این شیرها به عنوان ضربه گیر عمل نمی کنند و زمانی استفاده می شوند که مقدار کمی آب باعث افت سریع داشته باشد. این شیرها معمولاً به طور مداوم بیش از حد کار می کنند تا فشار سیستم را در محدوده مناسب حفظ کنند.
Pilot safety valve
به آن شیر اطمینان پایلوت دار می گویند که از قطعاتی از جمله: شیر اصلی، دیسک با پیستون یا دیافراگم و پایلوت تشکیل می شود. پایلوت یک وظیفه دارد و آن هم انتقال فشار سیستم به محفظه پیستون می باشد. به دلیل اینکه سطح مقطع پیستون بزرگتر از نشیمنگاه است، حالت دیسک به صورت بسته است. وقتی فشار به مقدار معینی می رسد پایلوت جریان سیال را به داخل محفظه پیستون هدایت می کند و به طور همزمان هوا را از محفظه پیستون خارج می کند. که باعث باز شدن دیسک می شود.
مزایای شیرهای Pilot operated
- یک فنر بزرگ و محفظه آن جایگزین یک پیلوت کوچک می شود و وزن و هزینه سوپاپ را کاهش می دهد.
- شیرهای ایمنی که توسط پایلوت کار می کنند دارای فیلتر هستند و به طور کلی برای سرویس نسبتاً تمیز توصیه می شوند.
شیر اطمینان متعادل فانوسی
فانوس های شیر اطمینان متعادل در سیستم هایی استفاده می شود که سیال خورنده است و فشار در خروجی شیر بیشتر از فشار معمولی است. این شیر دارای یک فانوس است که از ورود مایع خروجی به درپوش شیر جلوگیری می کند. پوشش تسکین متعادل تاثیر فشار پشت فانوس را کاهش می دهد و سایش زودرس فنر را کاهش می دهد.
شیر اطمینان با بارگذاری مستقیم
(Conventional Safety Relief Valve) بارگذاری آن به صورت مستقیم می باشد و فشار تنظیمی که به آن وارد می شود از تغییرات فشار موجود در خروجی تاثیر می پذیرد.
رپچر دیسک (Rupture Disc)
به این شیر صفحه گسیختگی هم می گویند در این صفحه یک قطعه ای وجود دارد که از یک دیافراگم بسیار نازک فلزی تشکیل شده است و به نوعی طراحی می شود که در فشار مد نظر دچار پارگی شده و در نتیجه تخلیه فشار انجام می گیرد.
Dead-Weight Safety Valve
به این نوع، شیر اطمینان وزن خالص هم می گویند. فشاری که وارد می شود را از طریق دیسک کاهش می دهد به همین دلیل از فنر استفاده نمی کند.، بنابراین، هنگامی که فشار در سیستم افزایش می یابد، دیسک به سمت بالا حرکت می کند تا فشار را کاهش دهد.
از شیر اطمینان در چه صنعت هایی استفاده کنند؟
(Safety Valve) در صنعت های زیر کاربرد دارند:
- صنعت
- نیروگاه
- پتروشیمی
- دیگ بخار
- نفت و گاز
- دارو ساز
