سپند نفتگاه آروند |
نویسنده: حسین کاظمی نژاد 
فلنج عینکی، با نام های فلنج کور عینکی، فلنج راکتی یا اسپکتیکال فلنج (Spectacle Blind Flange) شناخته می شود، دریچه ای کارآمد در سیستم های لوله کشی است که وظایف متعددی را به عهده دارد. این فلنج از دو دیسک فلزی تشکیل شده که به واسطه یک پل به هم متصل شده اند. یکی از دیسک ها توپر و مشابه فلنج کور عمل می کند و وظیفه ی مسدود کردن جریان سیال را بر عهده دارد. دیسک دیگر، به صورت توخالی بوده و عبور سیال را امکان پذیر می کند.
پیشنهاد سپند نفتگاه، مطالعه مقاله فلنج چیست می باشد که به صورت کلی انواع فلنج و اتصالات صنعتی را مورد بررسی قرار داده است.
عملکرد فلنج عینکی
حرکت چرخشی فلنج اسپکتیکال حول محور پل، امکان باز و بسته کردن مسیر عبور سیال را فراهم می کند. با چرخش فلنج، دیسک توپر در مسیر جریان قرار می گیرد و عبور سیال را مسدود می کند. در مقابل، چرخش فلنج به گونه ای که دیسک توخالی در مسیر جریان قرار بگیرد، عبور سیال را بدون هیچ گونه مانعی امکان پذیر می کند.
مزایای فلنج عینکی
- نصب و جداسازی آسان:
برخلاف روش های سنتی مسدود کردن مسیر سیال مانند جوشکاری، فلنج راکتی به دلیل ساختار خود به راحتی نصب و جدا می شود. این امر مزایای متعددی را به همراه دارد:
-
صرفه جویی در زمان: نصب و جداسازی این فلنج به مراتب سریع تر از جوشکاری است.
-
کاهش هزینه ها: با توجه به سرعت بالای نصب و جداسازی، نیاز به نیروی کار و تجهیزات کمتری بوده و در نتیجه، هزینه ها کاهش می یابد.
-
ایمنی بیشتر: جوشکاری می تواند خطرات ایمنی متعددی مانند جرقه زدن و آتش سوزی را به همراه داشته باشد. در مقابل، نصب و جداسازی این فلنج بدون نیاز به جوشکاری، خطرات ایمنی را به طور قابل توجهی کاهش می دهد.
-
عدم نیاز به جوشکاری:
همانطور که ذکر شد، فلنج راکتی بدون نیاز به جوشکاری نصب و جدا می شود. این امر مزایای متعددی را به همراه دارد:
-
حفظ سلامت خط لوله: جوشکاری می تواند به ساختار خط لوله آسیب برساند و احتمال نشتی را افزایش دهد. در مقابل، این فلنج بدون آسیب رساندن به خط لوله، امکان مسدود کردن مسیر سیال را فراهم می کند.
-
کاربرد در خطوط لوله حساس: در برخی از خطوط لوله، مانند خطوط انتقال مواد شیمیایی یا خطوط لوله در محیط های خورنده، استفاده از جوشکاری به دلیل خطرات احتمالی، مجاز نیست. در این شرایط، فلنج عینکی به عنوان یک راه حل ایده آل مطرح می شود.
-
باز و بسته کردن سریع:
چرخش این فلنج، راهی سریع و آسان برای باز و بسته کردن مسیر عبور سیال ارائه می دهد. این امر در شرایطی که نیاز به قطع و وصل جریان سیال به صورت مکرر وجود دارد، بسیار مفید است.
- قابلیت استفاده در شرایط مختلف:
فلنج عینکی در طیف وسیعی از دماها و فشار ها قابل استفاده است. این امر، فلنج راکتی را به انتخابی مناسب برای کاربرد های مختلف تبدیل می کند.
- تنوع در سایز و جنس:
فلنج عینکی در سایز ها و جنس های مختلف تولید می شود که باعث انتخاب این فلنج برای هر نوع کاربرد شده است.
- قابلیت تنظیم:
فلنج راکتی را می توان به گونه ای تنظیم کرد که به طور کامل با خط لوله و سیال مورد نظر مطابقت داشته باشد.
- ایمنی بالا:
این فلنج از استحکام بالایی برخوردار است و در برابر فشار و ضربه مقاوم است. این امر، ایمنی سیستم لوله کشی را افزایش می دهد.
- عمر طولانی:
این محصول از مواد باکیفیت ساخته می شود و در صورت نگهداری مناسب، عمر طولانی خواهد داشت.
کاربرد فلنج عینکی
این قطعه کاربردی نقش مهمی در سیستم لوله کشی صنعتی ایفا می کند. صنایع مختلفی همچون صنعت نفت و گاز، صنعت پتروشیمی و همچنین آب و فاضلاب از این فلنج در خطوط انتقال خود استفاده می کنند. مهم ترین وظایف این محصول را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
1. مسدود کردن موقت یا دائمی مسیر عبور سیال:
- تعمیرات و نگهداری: در مواقعی که نیاز به تعمیرات، بازرسی یا جداسازی قسمتی از خط لوله وجود دارد، از این فلنج برای مسدود کردن موقت مسیر عبور سیال استفاده می شود.
- ایجاد انزوا: برای جداسازی بخش های مختلف خط لوله و ایزوله کردن آن ها از یکدیگر، می توان از فلنج عینکی به عنوان یک سد موقت یا دائمی استفاده کرد.
- غیرفعال کردن تجهیزات: برای غیرفعال کردن موقت تجهیزاتی مانند پمپ ها و مخازن، می توان از این فلنج برای مسدود کردن مسیر ورودی یا خروجی سیال به آن ها استفاده کرد.
2. کنترل جریان سیال:
- تنظیم جریان: با چرخش فلنج راکتی و قرار دادن دیسک توخالی در مسیر جریان، می توان به تنظیم و کنترل میزان عبور سیال پرداخت.
- ایجاد انحراف: با قرار دادن این فلنج در مسیر عبور سیال و چرخش آن، جریان سیال را به مسیر دیگری هدایت می گردد.
- متعادل سازی جریان: در سیستم های لوله کشی با چندین مسیر، از این فلنج برای متعادل سازی جریان سیال در بین مسیرهای مختلف استفاده می شود.
3. جداسازی و تخلیه:
- جداسازی بخش های آلوده: در صورت آلودگی قسمتی از خط لوله، می توان با استفاده از فلنج عینکی، آن بخش را از سیستم جدا و سپس برای پاکسازی اقدام کرد.
- تخلیه خط لوله: برای تخلیه خط لوله از سیال نیز از این فلنج به عنوان دریچه تخلیه استفاده می گردد.
4. کاربرد های خاص:
- استفاده در شیرهای قطع و وصل: در برخی از شیر های قطع و وصل دستی، از فلنج راکتی به عنوان عنصر اصلی برای باز و بسته کردن مسیر عبور سیال استفاده می شود.
- کنترل فشار: در برخی از سیستم ها، از این محصول برای کنترل و محدود کردن فشار سیال استفاده می شود.
- ایجاد دریچه های نمونه گیری: با نصب این فلنج و تجهیز آن به پورت نمونه گیری، می توان از سیال داخل خط لوله نمونه گیری کرد.
جمع بندی:
همان طور که اشاره شد مهم ترین وظیفه فلنج عینکی ایجاد انسداد و جداسازی در جریان سیستم لوله کشی می باشد. نکات زیادی در انتخاب نوع این فلنج وجود دارد. مواردی نظیر فشار سیال، قطر خطوط انتقال، نوع سیال و… که باید در انتخاب فلنج لحاظ گردد. حتما قبل از اقدام به خرید محصول از نظر کارشناسان فنی این حوزه استفاده کنید.
کارشناسان متخصص سپند نفتگاه آروند، مرجع تخصصی تامین فلنج ماشین سازی اراک، آماده ارائه مشاوره فنی برای انتخاب و خرید انواع فلنج و اتصالات صنعتی به شما عزیزان هستند.
